του Δ. Καραπατά
Μια μεγάλη, ένδοξη και υπερήφανη ιστορία, μας έχει πάρει στο κυνήγι και δε μας αφήνει σε ησυχία, ακριβώς όπως κάνει το σκυλί, που τρέχει γύρω-γύρω για να κυκλώσει, με το γρήγορο διασκελισμό του, ό,τι του έχουν ορίσει να φυλάει!
Είναι η σιδηροδρομική ιστορία του Λουτρακίου, η οποία ακόμα γράφεται και τη σημασία της δεν κατάφερε να ροκανίσει η σύγχρονη ανθρώπινη ακηδία και ο αμείλικτα τρωκτικός χρόνος!
Η αρχική σιδηροδρομική εξυπηρέτηση του Λουτρακίου ξεκίνησε το 1928. Εξασφαλιζόταν μέσω σύμβασης που είχαν υπογράψει οι ΣΠΑΠ (Σιδηρόδρομοι Πειραιώς – Αθηνών – Πελοποννήσου) με τους αυτοκινητιστές του Λουτρακίου, από το σταθμό που βρισκόταν δορυφορικά της λουτρόπολης, στους ευκάλυπτους και, εθιμοτυπικά, ονομαζόταν «Λουτράκι»! Η ανταπόκριση επιτυγχανόταν με τις Γερμανικές αυτοκινητάμαξες κατασκευής DWF/MAN/UERDINGEN (φωτό 1).
Το 1950, κατασκευάστηκε η απευθείας γραμμή για το Λουτράκι, η οποία είχε απόληξη στην παραλία (γράφημα στη φωτό 2)! Οι αυτοκινητάμαξες DWF/MAN/UERDINGEN (με παρατσούκλι “μοτράκι”) κούρνιαζαν στον όρμο του Λουτρακίου (φωτό 3), μέχρι την εκ νέου μετάθεση της γραμμής, από την παραλία του Λουτρακίου στο εσωτερικό της πόλης, το 1957. Την ίδια χρονολογία, κατασκευάστηκε και ένας από τους πρώτους συγκοινωνιακούς πνεύμονες της πόλης, ο νεόδμητος τότε σιδηροδρομικός σταθμός (φωτό 4) που, αρχικά, λειτούργησε με μικτή επιβατική εκμετάλλευση. Περιλάμβανε δρομολόγηση ωτομοτρίς De Dietrich και Esslingen Ferrostaal Mercedes (φωτό 5, 6), ατμήλατα εκδρομικά τρένα (φωτό 7), αλλά και λεωφορεία (φωτό 8)!
Από το 1965 έως το 1991, η επιβατική εκμετάλλευση συνεχίστηκε, αποκλειστικά με λεωφορεία. Βραχύβια, τη δεκαετία του ’80, κυκλοφόρησαν ξανά στη γραμμή του Λουτρακίου αυτοκινητάμαξες, ώστε να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες της θερινής περιόδου, διότι η πολύ μεγάλη επιβατική κίνηση δεν μπορούσε να καλυφθεί μόνο με τα πούλμαν του ΟΣΕ!
Η ΕΠΑΝΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ, ΤΟ 1991
Κατόπιν της τεχνικής έκθεσης του Χρ. Διανέλη, δίνεται εντολή από τον τότε Γενικό Διευθυντή του ΟΣΕ, Δ. Καραπάνο, να επαναλειτουργήσουν οι γραμμές Λουτρακίου, Ναυπλίου και Στυλίδας.
Έτσι, η τακτική επιβατική εκμετάλλευση της γραμμής του Λουτρακίου αρχίζει και πάλι κανονικά, από το καλοκαίρι του 1991, με στόχο να αποτελέσει το δυτικό κλάδο του προαστιακού δικτύου της Αθήνας!
Η επαναλειτουργία της γραμμής πραγματοποιήθηκε με νέες, απαστράπτουσες αυτοκινητάμαξες προαστιακού τύπου ΜΑΝ-1 (φωτό 9), οι οποίες κατασκευάστηκαν στα ελληνικά ναυπηγεία, με μεταφορά τεχνογνωσίας!
Το πλέγμα των δρομολογίων, μεταξύ Λουτρακίου και Αθήνας, παρά το γεγονός πως η κύρια γραμμή κυκλοφορίας ήταν τότε μονή και μετρική, περιλάμβανε συνολικά 10 δρομολόγια ημερησίως (φωτό 10), σε μελετημένες ώρες που εξυπηρετούσαν το επιβατικό κοινό.
Συνέδεαν απευθείας, εκτός των άλλων, το Λουτράκι με τον Ισθμό, το Καλαμάκι και τους Αγίους Θεοδώρους, που αποτελούν το σημερινό ενιαίο Δήμο. Αξίζει να σημειωθεί ότι το πρώτο πρωινό δρομολόγιο, από Λουτράκι για Αθήνα, ήταν στις 05:35, ενώ το τελευταίο βραδινό, από Αθήνα για Λουτράκι, ήταν στις 21:05!
Η έναρξη των δρομολογίων πραγματοποιήθηκε στις 22-7-1991, με ενθουσιώδη υποδοχή των κατοίκων και των επισκεπτών της πόλης μας (φωτό 11).
Από το 1991 έως το 2007 που λειτούργησε η γραμμή του Λουτρακίου, κυκλοφόρησαν, μεταξύ των άλλων συρμών, αυτοκινητάμαξες ΜΑΝ-4 Intercity (φωτό 12).
Την ολυμπιακή χρονιά του 2004, η επιβατική εκμετάλλευση εξασφαλιζόταν από σύγχρονα raillbus Stadler – Bombardier 2/6 (φωτό 13, 14), τα οποία έδιναν αέρα σύγχρονης ευρωπαϊκής πόλης στους χιλιάδες τουρίστες που διέμεναν τότε στην πόλη του Λουτρακίου!
Ένα από τα μεγάλα επιτεύγματα της γραμμής του Λουτρακίου ήταν ότι, με βάση τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία του ΟΣΕ, μεταξύ 1997 και 2004, τα προαστιακά δρομολόγια για Χαλκίδα και Λουτράκι ήταν τα μόνα στην Ελλάδα στα οποία σημειώθηκε αύξηση πληρότητας, που άγγιξε ακόμα και το 73%. Το γεγονός αυτό, υποχρέωσε τον Οργανισμό Σιδηροδρόμων Ελλάδος να δρομολογήσει, στη γραμμή του Λουτρακίου, πολλαπλές συνθέσεις αυτοκινηταμαξών, ώστε να ικανοποιηθεί η «έκρηξη» της επιβατικής ζήτησης (φωτό 15, 16)!
Σε πολλές περιπτώσεις, οι ζεύξεις των αυτοκινηταμαξών του Λουτρακίου ήταν μεγαλύτερες και πολυπληθέστερες, ακόμα και από τις ζεύξεις των αυτοκινηταμαξών στο δρομολόγιο Αθήνα – Πάτρα (φωτό 17)!
Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΑΙΤΗΣΗΣ ΚΑΙ Η ΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΑΣΤΙΑΚΟΥ ΣΤΟ ΛΟΥΤΡΑΚΙ
Από το 2009, η διεκδίκηση του έργου της σύνδεσης του Λουτρακίου με τον Προαστιακό σιδηρόδρομο κοινωνικοποιείται και μαζικοποιείται, με δημόσιες διαβουλεύσεις (φωτό 18), με αφίσες ενημέρωσης (φωτό 19, 20), με συγκέντρωση χιλιάδων υπογραφών πολιτών και φορέων, οι οποίες μετουσιώνονται σε αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου. Τελικά, το Φεβρουάριο του 2018, υπό την ασφυκτική πίεση και του συνόλου των τοπικών ΜΜΕ της Κορινθίας, ανακοινώνεται επίσημα το έργο του Προαστιακού στο Δημαρχείο Λουτρακίου, από τους τότε γραμματείς του υπουργείου Υποδομών, Θανάση Βούρδα και Γιώργο Δέδε (φωτό 21). Το γεγονός αυτό προκάλεσε ντελίριο ενθουσιασμού στους κόλπους της τοπικής κοινωνίας, παρά τις λίγες βραχνές φωνές της οπισθοδρόμησης που «πνίγηκαν» από τις φωνές της λογικής και της προόδου.
Το καλοκαίρι του 2019, ξεκινάει το έργο, με την αποξήλωση της μετρικής γραμμής (φωτό 22), την ανάκτηση και διαμόρφωση του τελικού ορίου της απαλλοτριωμένης ζώνης του σιδηροδρομικού διαδρόμου, με την κατασκευή των τριών σταθμών στον Ισθμό, στην οδό Παπανικολάου (καζίνο) και στην οδό Αιγαίου (φωτό 23, 24 και 25), όπου θα τερματίζει ο Προαστιακός.
Τα απαραίτητα έργα, όπως η τοποθέτηση των μεταλλικών γεφυρών (φωτό 26) και των πυλώνων της ηλεκτροκίνησης, έχουν εδώ και καιρό περατωθεί. Πλέον, απομένει μόνο η στρώση της νέας γραμμής (φωτό 27, 28) και η διασύνδεσή της στη Σιδηροδρομική Γραμμή Υψηλών Ταχυτήτων Αθηνών – Κορίνθου, στην περιοχή Φιλοθέη Ισθμού (φωτό 29), με την ανάρτηση της μονοσύρματης εναέριας γραμμής επαφής τύπου τρόλεϊ πολ που είναι φιλική προς το περιβάλλον, από την οποία θα ηλεκτροδοτούνται οι συρμοί του Προαστιακού σιδηροδρόμου. Με την ολοκλήρωση του έργου, θα ξεκινήσει η πολυπόθητη και πολυμορφική πρόοδος της ιστορικότερης λουτρόπολης της Ελλάδας, με την απευθείας σύνδεσή της με την κύρια πηγή επισκεψιμότητάς της, που είναι η Αθήνα, καθώς και με τις πύλες εισόδου της χώρας, όπως το Διεθνές Αεροδρόμιο Ελ Βενιζέλος (φωτό 30) και το μεγαλύτερο λιμάνι της Ανατολικής Μεσογείου, τον θρυλικό Πειραιά…
