Ερώτηση στη Βουλή κατέθεσε το Κίνημα Αλλαγής, σχετικά με την πρόσφατη πυρκαγιά στα Γεράνεια. Σκοπός της Ερώτησης δεν ήταν απλά να αναζητηθούν ευθύνες, αλλά να κινητοποιηθεί ο κρατικός μηχανισμός και να γίνουν οι απαραίτητες προληπτικές ενέργειες, ώστε να αντιμετωπίσουμε μελλοντικές πυρκαγιές με αποτελεσματικότητα. Γίνεται αναφορά στην κατάρτιση και εφαρμογή το σχεδίου ΙΟΛΑΟΣ, για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών, εξαιτίας δασικών πυρκαγιών.
Τονίζεται ότι η περιοχή πρέπει να κηρυχθεί αναδασωτέα, να μη γίνει αλλαγή χρήσης γης, να αποτυπωθεί η ισχύουσα χρήση στους τελικούς δασικούς χάρτες που θα ανακοινωθούν, σε λίγους μήνες, να γίνουν αντιπλημμυρικά έργα και να γίνει πλήρης αποκατάσταση των ζημιών.
Η ερώτηση κατατέθηκε ύστερα από συνάντηση και ενημέρωση που είχε κλιμάκιο του Κινήματος Αλλαγής, αποτελούμενο από τον Βουλευτή και τομεάρχη Προστασίας του Πολίτη, Γιώργο Καμίνη, το Γραμματέα του τομέα Πολιτικής Προστασίας, Παναγιώτη Καρκατσούλη και το Γραμματέα της Ν.Ε. Κορινθίας, Δημήτρη Αγγελόπουλο, από τον αρχηγό του Πυροσβεστικού Σώματος, Στέφανο Κολοκούρη και το Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, Βασίλειο Παπαγεωργίου. Τονίζεται ότι στην ενημέρωση έγινε αναφορά στις δυσκολίες που παρουσιάστηκαν στην αντιμετώπιση της πυρκαγιάς, επειδή δεν υπήρχαν προσβάσιμοι δρόμοι και αντιπυρικές ζώνες, στο δάσος των Γερανείων.
Αναλυτικά, το κείμενο της Ερώτησης:
Προς:
Υπουργό Προστασίας του Πολίτη
Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας
Υπουργό Εσωτερικών
Θέμα: “Πυρκαγιά στα Γεράνεια όρη, πρόληψη και αντιμετώπιση συνεπειών”
Κύριοι Υπουργοί,
Από την Τετάρτη 19 Μαΐου, στα Γεράνεια όρη, συντελείται μια ανείπωτη φυσική τραγωδία.
Αν στο Μάτι, το 2018, ζήσαμε μια ανθρώπινη τραγωδία και θρηνήσαμε ανθρώπινες ζωές, που δεν πρέπει να ξεχάσουμε ποτέ, στα Γεράνεια, το 2021, ζούμε τη δραματική απώλεια χλωρίδας και πανίδας, με πολλά ενδημικά είδη, που συνέβαλλαν, μέχρι προχθές, στην ισορροπία της ζωής. Δεκάδες είδη φυτών και δέντρων καταστράφηκαν, μέσα σε λίγες ώρες, και μαζί τους αρκετά είδη ζώων που είτε δεν επέζησαν είτε, εάν τελικώς επιβιώσουν, θα αναγκαστούν να αναζητήσουν καταφύγιο σε άλλες περιοχές.
Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, η συγκεκριμένη πυρκαγιά ήδη έχει καταστρέψει 71.000 στρέμματα, σε Αττική και Κορινθία. Αθροιστικά, την τελευταία δεκαετία, στο νομό Κορινθίας έχουν καταστραφεί από πυρκαγιές περί τις 90.000 στρέμματα, ενώ οι αντίστοιχες εκτάσεις για την Αττική, σύμφωνα με δημοσίευμα της Εφημερίδας Καθημερινή, με πηγή την Πυροσβεστική, φτάνουν τα 226.000 στρέμματα. Συνολικά, σε Αττική και Κορινθία πάνω από 387.000 στρέμματα έχουν καταστραφεί από πυρκαγιές, την τελευταία δεκαετία.
Κατά τα τελευταία χρόνια, ιδίως στην Αττική αλλά και ευρύτερα στη χώρα, ο φυσικός και ζωικός πλούτος έχει υποστεί μια τεράστια φυσική καταστροφή. Είναι προφανές πως οι όποιες προσπάθειες της Πολιτείας, ειδικά τα τελευταία χρόνια, περιορίζονται στην καταστολή και μόνο.
Στο επίπεδο της πρόληψης, με πρόφαση κάθε φορά τη σύγχυση των αρμοδιοτήτων, ελάχιστα ως μηδαμινά πράγματα έχουν γίνει.
Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί η προ ολίγων μηνών κακοκαιρία “Μήδεια”, εξαιτίας της οποίας παρακολουθήσαμε ένα μπαλάκι ευθυνών ανάμεσα στις εμπλεκόμενες υπηρεσίες, φαινόμενο για το οποίο ο Πρωθυπουργός υποσχέθηκε σχετική νομοθετική πρωτοβουλία, την οποία, μήνες μετά, ακόμη αναμένουμε.
Στην ίδια λογική, τις τελευταίες μέρες βλέπουμε ένα άλλο παιχνίδι αποποίησης ευθυνών, με προσπάθεια να εμπλακούν οι αιρετές περιφέρειες, παρά την υπ. αριθ. 3752/25.05.2018 εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και τα υπ’ αριθμ. 8797/06.12.2019 και 2876/12.04.2021 έγγραφα του Υφυπουργού Προστασίας του Πολίτη. ‘Οπως επισημαίνει η ΕΝΠΕ, με βάση τα έγγραφα αυτά, είναι ξεκάθαρο ότι “η αρμοδιότητα καθαρισμού, βελτίωσης και διάνοιξης δασικών δρόμων και αντιπυρικών, ζωνών με σκοπό την αποτροπή του κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιών, είναι αποκλειστική ευθύνη των δασαρχείων, τα οποία υπάγονται στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση”.
Σε κάθε περίπτωση, ο πολίτης παρίσταται μάρτυς μιας διαρκούς μετάθεσης ευθυνών μεταξύ των αρμοδίων, με συναρμοδιότητες πολλών Υπουργείων, με χαρακτηριστική περίπτωση τις αντιπυρικές ζώνες, όπου φαίνεται πως εμπλέκονται, σε κάποια βαθμό, υπηρεσίες από τρία Υπουργεία (Προστασίας του Πολίτη, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών). Είναι σαφής η έλλειψη βούλησης από πλευράς πολιτικής ηγεσίας, για ένα σοβαρό και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό στον τομέα της πρόληψης των πυρκαγιών και της ενίσχυσης της ανθεκτικότητας των δασών μας.
Ο αρμόδιος Υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας, σε πρόσφατη επίκαιρη ερώτησή μου (4935/2021), με θέμα τον Εθνικό Μηχανισμό Διαχείρισης Κρίσεων, παρέθεσε μια σειρά από διάφορα σχέδια αντιμετώπισης καταστροφών, τα οποία, εν τοις πράγμασι, αποτελούν κενό γράμμα, όταν ελάχιστα έχουν γίνει σε επίπεδο πρόληψης.
Χαρακτηριστική, και πάλι, η περίπτωση του νομού Κορινθίας. Την προηγούμενη χρονιά, είχαμε δύο πολύ σοβαρές πυρκαγιές, η μια στον υδροβιότοπο της Λίμνης Στυμφαλίας και η δεύτερη στις Κεχριές. Τέσσερις Βουλευτές του Κινήματος Αλλαγής καταθέσαμε την με αρ. 8569/2020 Ερώτηση, με την οποία ζητούσαμε να ενημερωθούμε, μεταξύ άλλων, για τα μέτρα πρόληψης που είχαν ληφθεί στις συγκεκριμένες περιοχές και τις αντιπυρικές ζώνες. Ένα χρόνο μετά, οι ηγεσίες των συναρμόδιων και ερωτώμενων Υπουργείων, δεν έκριναν σκόπιμο να απαντήσουν στο εν λόγω ερώτημα, πιθανότατα γιατί δεν έχει γίνει τίποτα.
Ωστόσο, αυτός ο φαύλος κύκλος έχει ευρύτερες καταστροφικές συνέπειες για το περιβάλλον. Διότι οι πυρκαγιές συμβάλλουν στην δημιουργία ενός άλλου κύκλου καταστροφής, με τα πλημμυρικά φαινόμενα που έπονται κατά τη διάρκεια του χειμώνα στις αποψιλωμένες από δάση περιοχές. Και, βέβαια, με την τεράστια επίπτωση στο δασικό και ζωικό πλούτο της χώρας.
Δεδομένου ότι τα τελευταία χρόνια έχουν καταστραφεί εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα δασικής έκτασης στη χώρα μας, με πολύπλευρες συνέπειες για το φυσικό και ζωικό περιβάλλον, καθώς και τις ζωές και τις περιουσίες των ανθρώπων
Δεδομένου ότι η πρόληψη είναι αποτελεσματικότερη της καταστολής και, όπως φαίνεται, στο επίπεδο της πρόληψης, ελάχιστα πράγματα έχουν γίνει στη χώρα, τα τελευταία χρόνια
Ερωτώνται οι Υπουργοί
- Έχει καταρτιστεί και τεθεί σε εφαρμογή το σχέδιο Ιόλαος για την αντιμετώπιση δασικών πυρκαγιών στις Περιφέρειες της χώρας και στους Δήμους των Περιφερειών Πελοποννήσου και Αττικής; Ποια προληπτικά μέτρα έχουν ληφθεί στο εν λόγω πλαίσιο;
- Ποιοι είναι οι 11 Δήμοι και οι 18 περιοχές, για τις οποίες ο Πρωθυπουργός, στη σύσκεψη της 24ης/5/2021, ανέφερε ότι έχουν καταρτιστεί ειδικά επιχειρησιακά σχέδια, λόγω ιδιαίτερων χαρακτηριστικών επικινδυνότητας; Τι προβλέπουν τα σχέδια αυτά για τις εν λόγω περιοχές και τι έχει σχετικά υλοποιηθεί;
- Ποιος ήταν ο σχεδιασμός για τις προληπτικές δράσεις που έπρεπε να είχαν πραγματοποιηθεί στα Γεράνεια; Γιατί δεν είχαν διανοιγεί δρόμοι και δεν υπήρχαν αντιπυρικές ζώνες; Ποιος φέρει την ευθύνη για την μη πραγματοποίηση των παραπάνω απαιτούμενων προληπτικών ενεργειών, για την αντιμετώπιση πιθανών πυρκαγιών;
- Ποιος είναι ο σχεδιασμός και ποιο το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης πολιτικών πρόληψης, όπως η κατασκευή αντιπυρικών ζωνών και καθαρισμού δασών, στην Κορινθία και στην υπόλοιπη Ελλάδα και πόσα χιλιόμετρα αντιπυρικών ζωνών διανοίχτηκαν τα τελευταία 20 χρόνια, ανά περιφέρεια ή νομό στη χώρα;
- Σκοπεύετε να κηρύξετε την προσφάτως πληγείσα περιοχή αναδασωτέα; Βασιζόμενοι στους τελικούς δασικούς χάρτες που θα ανακοινωθούν σε λίγους μήνες, θα φροντίσετε για τη μη αλλαγή χρήσης γης και την πλήρη αποκατάσταση των ζημιών; Αν ναι, βάσει ποίου σχεδίου και χρονοδιαγράμματος;
- Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα εκτίμησης των ζημιών και αποζημίωσης των πληγέντων;
- Ποιος είναι ο σχεδιασμός και το χρονοδιάγραμμα της κυβέρνησης, για τη χρηματοδότηση και την υλοποίηση των αντιπλημμυρικών έργων που θα χρειαστούν στην περιοχή;
Τι ποσά διατέθηκαν τα τελευταία 20 χρόνια στους Δήμους και τις Περιφέρειες της χώρας για δράσεις πυροπροστασίας και πόσα εξ αυτών, κατ’ έτος, έχουν απορροφηθεί;